Khai thác điều kiện tự nhiên (quân sự) là việc sử dụng những điều kiện sẵn có của các yếu tố tự nhiên để tạo lợi thế trong chiến tranh. Việc này góp phần gia tăng khả năng chiến thắng, trong mức độ nhỏ của một trận đánh, góp phần giảm thiểu thương vong.Mỗi điều kiện tự nhiên với cảnh quan đặc biệt của nó: rừng rậm, núi đá, sông nước, sa mạc, vùng băng tuyết, đồng cỏ,...sẽ dẫn đến quốc gia thuộc phạm vi địa lý có các đới tự nhiên như thế có biện pháp quốc phòng phù hợp. Một đạo quân sẽ rất dễ bị đánh bại nếu chiến đấu trong một môi trường xa lạ. Một ví dụ, quân đội của một quốc gia nhiều sa mạc sẽ rất giỏi chiến đấu trong điều kiện sa mạc. Nếu đưa đạo quân đó đến vùng cực (như các nước Bắc Âu) họ sẽ không thể chiến đấu. Vấn đề trước hết là các trang phục giữ ấm, phương tiện di chuyển trên tuyết... Một vài ngoại lệ, như quân đội Mỹ là một trong những đạo quân hiếm hoi có hàng loạt đơn vị được xây dựng chuyên chiến đấu trong các môi trường tự nhiên khác nhau.Điều kiện tự nhiên được tận dụng như một lợi thế đôi khi đến trong sự tình cờ, đem đến may mắn cho phe bất lợi trong chiến tranh.Lợi thế của điều kiện tự nhiên không chỉ có ý nghĩa trong thời chiến mà cả trong giai đoạn hòa bình, góp phần vào việc phòng vệ của một quốc gia.